‘Jullie maken watjes van ons’
Na 13 weken is het “Turn-Over RAM-project” afgesloten in het Justitieel Complex Zaanstad door een spetterende wedstrijd tussen de gedetineerden en twee teams van buiten, die van Rugbyclub Castricum en The Dutch Barbarians. Tijdens het traject leerden zeventien gedetineerden waarvan hun straf er bijna op zit over de normen en waarden van rugby met als doel om straks op een verantwoorde manier terug te keren in de maatschappij.
Onder begeleiding van een aantal bekende namen in de rugbywereld werkten de justitiabelen de afgelopen periode aan discipline, respect, incasseren en andere normen en waarden die belangrijk zijn in het rugby spel maar natuurlijk ook in het dagelijks leven. Het traject, dat de komende weken nog doorgaat buiten de gevangenis, wordt verzorgd door Turn-Over en is onderdeel van TOmeth.
Zachtheid en kwetsbaarheid
“We hebben rugby als middel (RAM) in kunnen zetten om deze zeventien mannen tot een hechte groep te vormen. Een hechte groep waar samenwerken, teamspirit, doorzetten, maar ook zachtheid en kwetsbaarheid centraal staan”, aldus Fernando Rijswijk, één van de trainers.
Maar zachtheid en kwetsbaarheid voor gevangenen met heel wat op hun kerfstok, is dat wel realistisch? “Natuurlijk waren de gedetineerden in het begin best gespannen: je zwakte laten zien in de gevangenis is nu eenmaal gevaarlijk. Ons eerste doel was dan ook om te zorgen voor openheid en vertrouwen, dat heb je nu eenmaal nodig om goed te kunnen rugbyen”, zo legt Fernado uit. De volgende uitspraak van één van de gedetineerden: ‘jullie maken gewoon watjes van ons’, was tekenend voor het feit dat dit doel is behaald.
Eén team
Voor trainer Fernando viel alles op deze afsluiting samen: hard en eerlijk in het spel op het veld, doorzetten, niet opgeven, op een sportieve manier samenwerken als één team. Maar als één team? Maakten de rugbyers van Castricum en The Dutch Barbarians zich dan geen zorgen over eventueel hard spel? “Deze professionele rugbyteams kijken nergens van op. Ze vonden het juist een bijzondere plek om te rugbyen en complimenteerden de gedetineerden over hun aangeleerde skills”, zo legt Fernando uit.
Voor hem was het een dag vol kippenvel voor mannen tussen de 20 en 47 jaar die in een omgeving zitten waar bijna geen inspiratie is, waar de hoop is dat je op een dag weer naar buiten mag en vervolgens nog altijd met één oog achterom moet kijken.
Coachen in plaats van schelden
De meeste moeite hadden de gedetineerden om niet tegen een negatieve beslissing in te gaan van de scheidsrechter, het is zelfs gebruikelijk bij rugby dat er niet wordt gesproken tegen de scheids. “We legden de jongens uit dat als je zelf ook beter speelt als je een wedstrijd speelt tegen een heel goed team, je verliest evengoed maar schelden heeft dan geen zin”, aldus Fernando. Eén van de justitiabelen met de grootste mond die altijd boos is als hij iets niet begrijpt op de afdeling heeft dit ter harte genomen: “Als ik nu boos ben probeer ik de anderen juist te coachen vanuit positiviteit”, zo vertelt hij. Ook deze gedetineerde confirmeerde zich uiteindelijk bij de groep.
Honderd procent
Fernando merkte dat de jongens tijdens het eten voorafgaand aan de wedstrijd, waarschijnlijk door de spanning, er niet bij waren met hun hoofd. Hij sprak ze ferm toe: “Vanaf nu wil ik dat alles wat jullie doen in dienst is van jouw team. Als je ook maar denkt dat je er straks voor 90 procent bij bent dat verwacht ik dat je op je cel blijft. “
De boodschap van Fernando was raak: alle zeventien teamgenoten stonden er voor elkaar en ze gingen allemaal voor 100 procent op deze fantastische afsluiting van het RAM-project.